Social Media in onderwijs en training: 14 tips voor succesvolle, leuke en actieve lessen!

Social Media zorgen dat leerkrachten aansluiting vinden bij de ‘leef- en ervaringswereld’ van leerlingen. Social media bieden interactie en afwisseling. Ze maken lessen op school leuk, actief en sociaal! Wil je meer weten over nut en noodzaak? Lees dan eerst ’10 redenen om Social Media in te zetten in onderwijs en training’. Lees verder en ontdek 14 praktische tips om leerlingen te enthousiasmeren, te motiveren en te onderwijzen met Social Media.

Met alle nieuwe en social media die tegenwoordig beschikbaar zijn, is er zo veel meer mogelijk dan voorheen. Onderwijs en training kunnen interessanter worden en meer resultaat opleveren zonder veel extra kosten. Social Media lenen zich uitstekend voor de cognitieve, affectieve en sociale ontwikkeling van leerlingen en deelnemers. Nieuwe media bieden kansen voor alle deelnemers aan het onderwijs: leerlingen, ouders en leerkrachten . Ontdek hieronder hoe het werkt in de praktijk. Lees vooral door tot het einde, want de ideeën worden steeds inspirerender!

 #1 Twijm op Twitter

Heb je wel eens gehoord van Twijmen? Een twijmpje is een tweet op rijm. Een twijmpje heeft maximaal 140 tekens en gaat over één thema, voorzien van een hashtag (#). Hashtags op Twitter zijn als zoekwoorden in Google. Nodig leerlingen uit om twijmpjes te bedenken voor op Twitter. Projecteer deze Twijms op het Digiboard. Maak de opdracht zo breed als je wilt. Gangbaar is om maximaal vier regels te gebruiken en het rijmschema a-a-b-b, a-b-a-b of a-b-b-a te hanteren. Wil je niet rijmen, denk dan eens aan een aforisme of een modern gezegde.

Met Twitter leer je de leerlingen ook samenvattingen te maken. Geef iedereen een deel van de tekst, verzamel alle tweets en voilà; een samenvatting van de tekst. Bekijk onderwijs van morgen voor nog meer interessante voorbeelden met Twijmen en Twidiomen.

#2 Werk in Wikipedia

Een wiki is een webtoepassing om samen webdocumenten te bewerken. Wikipedia is een online encyclopedie die door gebruikers gevuld wordt. Laat leerlingen zelf een lemma aanmaken en vullen, bijvoorbeeld over bodemstructuren in de eigen omgeving. 

#3 Maak een boekwiki

Laat leerlingen gezamenlijk wiki’s maken over bijvoorbeeld literaire publicaties. Leerlingen brainstormen over hoe ze het project aanpakken. Ze verdiepen zich actief in de inhoud. Ze schrijven samen aan teksten (met versiebeheer). Ze zoeken bronnen, verbeteren elkaars fouten, ronden samen een project af. En, last but not least: ze leren van elkaars boekwiki’s. Je kunt het hele proces volgen en begeleiden en beoordeelt niet alleen het product maar ook de weg er naartoe.

#4 Start een blog

Een blog is een persoonlijk dagboek op een website. De persoonlijke of specialistische teksten maken blogs interessant. Een pluspunt is dat bezoekers een reactie kunnen achterlaten. Vraag leerlingen eens te bloggen over een onderwerp in je vakgebied; licht als golfverschijnsel, priemgetallen, Marco Polo, noem maar op. Je leerlingen leren informatie te raadplegen, vast te leggen en te delen met anderen. Ze bespreken de inhoud online met lezers en reflecteren daarop. Met het gratis programma WordPress kun je gemakkelijk en snel zelf een blog beginnen. 

#5 Maak een privécollectie met Google Art

Met Google Art bekijken leerlingen online kunstwerken in een aantal wereldberoemde musea. Ze lopen virtueel door het museum, selecteren kunstwerken, bekijken ze in detail, lezen achtergrondinformatie of bekijken filmpjes op YouTube. Als leerlingen hun eigen collectie samenstellen uit verschillende wereldbekende musea, kunnen ze die delen met medeleerlingen.

#6 Speel rollenspellen met Google Earth

Zet Google Earth in bij aardrijkskundeprojecten. Leerlingen brengen de belangrijkste vulkanen op aarde in kaart en voorspellen of er kans is op een vulkaanuitbarsting. Ga naar webkwestie voor de uitwerking van een project.

#7 Gebruik Wordfeud

Wordfeud is de online variant van het welbekende bordspel Scrabble. Je kunt het spel gratis downloaden op je smartphone of het spelen op je computer. Volgens het Genootschap Onze Taal doen docenten er goed aan met leerlingen Wordfeud spelen. Met nieuwe media kan het onderwijs beter aansluiten op ontwikkelingen in de Nederlandse taal.

#8 Maak een muziekcollectie met Spotify

Met Spotify beluister je muziek naar keuze, zonder die te downloaden. Vraag leerlingen hun eigen collectie uit een bepaald genre samen te stellen die moet voldoen aan bepaalde eisen. Laat ze hun collectie delen met medeleerlingen. Denk bijvoorbeeld aan rap, hiphop of klassieke muziek uit de 19^e eeuw.

#9 Socialiseer met Skype

Skype maakt het mogelijk om gratis videogesprekken te voeren, ook met meerdere mensen tegelijk. Bied je leerlingen de mogelijkheid in groepjes via Skype te communiceren in een vreemde taal met leerlingen in een ander land. Je kunt dit inzetten in bijvoorbeeld de lessen Engels, Duits of Frans.

 #10 Produceer filmpjes voor YouTube

YouTube is een belangrijk sociaal platform van gebruikers die filmpjes publiceren. Video is een heel goed middel om de aandacht vast te houden. Laat leerlingen zelf instructiefilmpjes maken. Dat kan zelfs met hun eigen mobiele telefoon. Zo´n filmpje kan gaan over een scheikundeproef, over zelf een band plakken, over hoe je een werkstuk moet maken, enz. De filmpjes kun je bijvoorbeeld linken aan Facebook en kijken welk filmpje de meeste likes krijgt. Leerlingen kunnen elkaars filmpjes bekijken en er vragen over beantwoorden.

#11 Gooi de vaste structuur overboord

Ga nog een stap verder. Maak filmpjes van je eigen lesinhoud. Vraag leerlingen de filmpjes thuis te bekijken en gebruik de waardevolle tijd in de klas om extra uitleg te geven, te oefenen en samen te werken. Flipping the classroom, heet dat. 

#12 Gebruik de Khan Academy

De Khan Academy beschikt over een gratis onlineverzameling van meer dan 2150 lesfragmenten die met video bijeen zijn gebracht op YouTube. Er zijn instructiefilms op het gebied van wiskunde, geschiedenis, financiën, fysica, chemie, biologie, astronomie en economie. Leerlingen kunnen er ook op hun eigen niveau oefenen. Het materiaal is beschikbaar in hapklare brokken van 10 tot 20 minuten en speciaal ontwikkeld om te bekijken op een computer. Het relaxte taalgebruik is het tegenovergestelde van wat mensen normaal verwachten van wiskunde en ‘science’ lessen. Het zijn echter juist de meest onopvallende verschillen die de filmpjes zo bijzonder maken. Er is ook een, nog beperkte, Nederlandse Khan Academy.

#13 Pas Engelse video´s aan

Met videoaantekeningen voeg je interactief commentaar toe aan video’s, bijvoorbeeld om de video´s van de Khan Academy aan te passen voor eigen gebruik. Met de editorfunctie plaats je tekst en links over je video heen voor extra informatie, interactiviteit en betrokkenheid. Bewerk vragen die bij de video horen of voeg zelf een vraag toe. Zo kun je vragen vertalen en vervolgens de Engelse originelen verwijderen. Je kunt ook aanvullend materiaal, bijvoorbeeld uit de lesmethode, toevoegen.

#14 Lees BoekTweePuntNul

De speciale onderwijseditie van BoekTweePuntNul beschrijft de meerwaarde voor het onderwijs van 125 Social Media en praktische webtools. Bezoek Boektweepuntnul.nl en laat je inspireren!

Ga je als onderwijzer of trainer aan de slag met deze tips? Of ben je al een eind op weg? Deel dan je bevindingen met ons zodat we samen verder komen in het onderwijs. Wat ga je uitproberen of heb je al uitgeprobeerd? En hoe is dat bevallen? Wat wil je je collega onderwijzers en trainers meegeven? Deel het met ons!

De Spotify illustratie werd gemaakt door Erica Heykoop. Zij is illustrator en eigenaar van Zippy Art en is gespecialiseerd in visualisatie en vormgeving.